Νέα έρευνα: Κι όμως, οι μαστογραφίες μπορεί να μη σώζουν ζωές

Μια μεγάλη καναδική επιστημονική έρευνα δημιουργεί νέες αμφιβολίες για την πρακτική αξία της μαστογραφίας

Μια μεγάλη καναδική επιστημονική έρευνα προσθέτει νέες αμφιβολίες για την πρακτική αξία της μαστογραφίας, αφού δεν διαπίστωσε κάποια διαφορά στη θνησιμότητα μεταξύ των γυναικών που κάνουν τακτικά αυτή την εξέταση και όσων δεν την κάνουν. 


Η έρευνα αναμένεται να προκαλέσει σύγχυση στις γυναίκες και να αναζωπυρώσει την ιατρική διαμάχη για την πρακτική αξία των συχνών μαστογραφιών, αν και δεν προβλέπεται να οδηγήσει σε άμεσες αλλαγές στην καθιερωμένη εδώ και δεκαετίες πρακτική της ετήσιας μαστογραφίας.

Μια άλλη αμερικανοκαδική μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η διπλή μαστεκτομή, όπως αυτή που έκανε πρόσφατα η Αντζελίνα Τζολί, μπορεί να σώσει τις ζωές γυναικών που έχουν δυσοίωνη γενετική προδιάθεση.

Η πρώτη έρευνα, με επικεφαλής τον καθηγητή Άντονι Μίλερ του πανεπιστημίου του Τορόντο, η οποία δημοσιεύτηκε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «British Medical Journal», σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», μελέτησε σχεδόν 90.000 γυναίκες ηλικίας 40 έως 59 ετών για περίοδο 25 ετών. Όπως διαπίστωσε, σε αυτό το χρονικό διάστημα, σχεδόν ο ίδιος αριθμός γυναικών πέθαναν από καρκίνο του μαστού ή άλλη αιτία, είτε έκαναν μαστογραφίες κάθε χρόνο, είτε όχι.

Η μαστογραφία θεωρείται απαραίτητη για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου. Όμως -όπως έχουν υποστηρίξει και άλλες μελέτες στο παρελθόν- η νέα έρευνα δείχνει ότι είναι πολύ αμφίβολο αν στην πράξη οι μαστογραφίες όντως σώζουν ζωές.  Σε μερικές περιπτώσεις η πρόωρη διάγνωση δεν οδηγεί και σε θεραπεία του καρκίνου, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η θεραπεία είναι αποτελεσματική, ακόμα κι αν η διάγνωση είναι πιο καθυστερημένη.

Αρκετοί καρκίνοι, όπως έχει πλέον αποδειχτεί, μεγαλώνουν αργά ή καθόλου, ενώ άλλοι συρρικνώνονται -ή και εξαφανίζονται- μόνοι τους. Όμως από τη στιγμή που γίνεται η διάγνωση κάποιου όγκου, οι γιατροί αναγκάζονται να προχωρήσουν σε θεραπεία, επειδή δεν μπορούν να ξέρουν πώς θα εξελιχθεί. Η Ελβετία είναι πάντως η πρώτη χώρα που εξετάζει ήδη τον περιορισμό των προγραμμάτων μαστογραφιών στον πληθυσμό της.

Η νέα μελέτη θέτει επί τάπητος ξανά το ερώτημα (κάτι ανάλογο συμβαίνει με τον καρκίνο του προστάτη στους άνδρες) κατά πόσο τα δυνητικά οφέλη της μαστογραφίας υπεραντισταθμίζουν τα μειονεκτήματα λόγω της περιττής διάγνωσης και της περιττής θεραπείας. Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, το 22% των καρκίνων του μαστού που αποκαλύπτονται με τις μαστογραφίες, αφορούν όγκους που δεν προκαλούν συμπτώματα της νόσου και δεν θα είχαν μειώσει το προσδόκιμο ζωής μιας γυναίκας, ακόμα κι αν δεν είχαν ποτέ διαγνωστεί (αυτό είναι το νόημα της περιττής διάγνωσης) ή θεραπευτεί (με χημειοθεραπεία, ακτινοβολία ή χειρουργική επέμβαση).

«Η πλειονότητα των καρκίνων του μαστού είναι ανιχνεύσιμοι από την μαστογραφία, αλλά κατά πόσον αυτό είναι ωφέλιμο, είναι πλέον πολύ αμφισβητήσιμο», δήλωσε ο Μίλερ. «Αν μπορείς πια να θεραπεύεις τους καρκίνους άσχετα με το στάδιο που βρίσκονται, τότε δεν υπάρχει κάποιος ρόλος για τη μαστογραφία. Καθώς η θεραπεία βελτιώνεται, η συνεισφορά της μαστογραφίας μειώνεται όλο και περισσότερο», πρόσθεσε.

Παρόλα αυτά, οι Καναδοί επιστήμονες τόνισαν ότι η μαστογραφία είναι αναγκαία για κάθε γυναίκα που υποπτεύεται ότι κάτι δεν πάει καλά με το στήθος της, όταν πχ νιώθει κάποιο εξόγκωμα. Οι οδηγίες πόσο συχνά πρέπει να γίνεται μια μαστογραφία, διαφέρουν διεθνώς. Η γενική εικόνα μέχρι σήμερα είναι ότι κάθε γυναίκα άνω των 40 έως 50 ετών πρέπει να κάνει αυτή την εξέταση κάθε ένα έως δύο χρόνια.

Η δεύτερη έρευνα, με επικεφαλής τον καθηγητή Στίβεν Ναρόντ, που δημοσιεύτηκε στο ίδιο βρετανικό ιατρικό περιοδικό, βρήκε ότι οι γυναίκες που διαθέτουν στο DNA τους το ίδιο «προβληματικό» γονίδιο (μετάλλαξη στο BRCA) με την Αντζελίνα Τζολί, έχουν πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης, αν κάνουν διπλή μαστεκτομή. Η μελέτη, σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν», εκτιμά ότι το 20% (20 γυναίκες στις 100) μπορούν να σωθούν, αν αφαιρέσουν έγκαιρα και τους δύο μαστούς τους αντί για τον ένα μόνο.

Οι γυναίκες με μεταλλαγμένα γονίδια BRCA έχουν μεγάλο κίνδυνο 45% έως 90% να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού ή των ωοθηκών στη διάρκεια της ζωής τους. Η διπλή μαστεκτομή, σύμφωνα με τους ερευνητές, πρέπει να εξετάζεται ως σοβαρή επιλογή ιδίως από τις νέες γυναίκες. Η μελέτη σε 390 γυναίκες (από τις οποίες οι 44 έκαναν διπλή και οι 346 μονή μαστεκτομή) έδειξε ότι η αφαίρεση και των δύο μαστών μείωσε κατά 48% τον κίνδυνο θανάτου σε σχέση με την αφαίρεση μόνο του ενός μαστού.

Οι ερευνητές προέβλεψαν ότι από τις 100 γυναίκες που έκαναν διπλή μαστεκτομή, οι 87 θα ζουν μετά από 20 χρόνια, έναντι 66 που θα ζουν από όσες έχουν κάνει μονή μαστεκτομή. Γι' αυτό τον λόγο, όπως είπαν, «είναι λογικό να προτείνει κανείς τη διπλή μαστεκτομή ως αρχική θεραπευτική επιλογή σε μια γυναίκα με αρχικό στάδιο καρκίνου του μαστού, η οποία παράλληλα έχει μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA 1 ή στο BRCA 2».